Antibioticaresistentie: de antwoorden op onze quiz

1. Antibioticaresistentie betekent:  
a) dat ons lichaam weerstand biedt tegen de werking van een antibioticum.  
b) dat een bacterie weerstand biedt tegen de werking van een antibioticum.  
c) dat antibiotica minder doeltreffend worden, waardoor langere behandelingen nodig zijn.  

Antwoord b - dat een bacterie weerstand biedt tegen de werking van een antibioticum. Het antibioticum wordt dan ondoeltreffend tegen de bacterie, omdat het er niet in slaagt om de bacterie te vernietigen.  
 
2. Superbacteriën, die tegen alle antibiotica bestand zijn, zijn:  
a) een sciencefictionnachtmerrie die werkelijkheid kan worden als we de strijd tegen antibioticaresistentie niet opvoeren.  
b) een beheersbare dreiging; onderzoekers zullen altijd nieuwe antibiotica vinden om deze multiresistente bacteriën te bestrijden.  
c) een actuele realiteit; sommige infecties zijn nu al niet meer behandelbaar.  

Antwoord c – een actuele realiteit. Bepaalde infecties kan men al niet meer behandelen. Leven met een resistente bacterie is geen evidentie. Het is essentieel om het ontstaan van nieuwe resistenties tegen te voorkomen door antibiotica verantwoord te gebruiken, want we kunnen niet enkel rekenen op de ontdekking van een nieuw antibioticum. Bacteriën evolueren en ontwikkelen steeds meer resistentiemechanismen, terwijl de ontwikkeling van antibiotica veel tijd kost, duur is en steeds moeilijker wordt.  De voorbije jaren zijn er dan ook maar heel weinig nieuwe antibiotica ontdekt.  
 
3. Antibioticaresistentie vormt een van de ernstigste bedreigingen voor de volksgezondheid. Wereldwijd veroorzaakt ze jaarlijks ongeveer:  
a) 120.000 sterfgevallen.  
b) 1,2 miljoen sterfgevallen.  
c) 12 miljoen sterfgevallen.  

Antwoord b – 1,2 miljoen mensen. En de vooruitzichten zien er niet goed uit: volgens specialisten kan antibioticaresistentie van nu tot 2050 leiden tot 39 miljoen overlijdens.  
 
4. De “One Health”-aanpak wordt vandaag beschouwd als de meest doeltreffende strategie om antibioticaresistentie te bestrijden. Ze steunt op het idee dat:  
a) de gezondheid van alle mensen onderling afhankelijk is.  
b) menselijke en dierlijke gezondheid met elkaar verbonden zijn en beide de verspreiding van resistentie beïnvloeden.  
c) de gezondheid van mens, dier en milieu nauw met elkaar verweven en onderling afhankelijk zijn.  

Antwoord c – de gezondheid van mens, dier en milieu zijn nauw met elkaar verweven en onderling afhankelijk.  Ze moeten dus als een eenheid benaderd worden omdat bacteriën circuleren tussen mensen, dieren en de natuur. Zo wordt bijvoorbeeld geschat dat meer dan 60% van de ziekteverwekkers die verantwoordelijk zijn voor menselijke aandoeningen afkomstig zijn van huisdieren of wilde dieren.  
 
5. Wat gebeurt er als ik mijn antibioticakuur stop zodra ik me beter voel?  
a) Niets.  
b) Goed idee! Dat vermindert het risico op resistente bacteriën.  
c) Slecht idee! Dat kan het ontstaan van resistente bacteriën bevorderen.  

Antwoord c – Slecht idee! Dat kan het ontstaan van resistente bacteriën bevorderen. Als je te vroeg stopt met je antibioticakuur worden alleen de zwakste bacteriën gedood terwijl de overlevende, de meer resistente bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen. Het is dus essentieel om je behandeling volledig af te maken, in de voorgeschreven dosis en op de voorgeschreven tijdstippen, zelfs als je je beter voelt.  
  
6. Welke van de volgende handelingen draagt niet bij aan het beperken van antibioticaresistentie?  
a) Zich laten vaccineren.  
b) Handen wassen.  
c) Antibiotica aan een familielid geven om snel te genezen van een stevige verkoudheid. 

Antwoord c – Antibiotica aan een familielid geven om snel te genezen van een verkoudheid. Enerzijds is een verkoudheid een virale infectie en antibiotica werken niet tegen virussen. Anderzijds worden antibiotica voorgeschreven door de arts in functie van de infectie van de patiënt (soort bacterie, dosis, duur). Als je antibiotica deelt of gebruikt zonder medisch advies, dan is de kans groot dat de behandeling onaangepast is wat de genezing vertraagt, ongewenste bijwerkingen kan veroorzaken en het ontstaan van resistente bacteriën bevordert.  
 
7. Antibioticadoosjes bevatten soms meer tabletten dan de door de arts voorgeschreven behandeling. Kunnen apothekers helpen om antibioticaresistentie te beperken door enkel het nodige aantal tabletten af te leveren?  
a) Ja, want een overschot wordt vaak bewaard en later gebruikt voor zelfmedicatie.  
b) Nee, dat dient enkel om kosten te besparen.  
c) Ja, want een overschot belandt vaak in de vuilnisbak en vervuilt het milieu.  

Antwoord a – Ja, want een overschot wordt vaak bewaard en later gebruikt voor zelfmedicatie. Milieuvervuiling - die ook het ontstaan van resistente bacteriën kan bevorderen – vormt eveneens een risico. Maar volgens experts is zelfmedicatie het grootste gevaar. Om dat te voorkomen zal je apotheker binnenkort anders gaan afleveren: je zal precies het aantal tabletten krijgen dat nodig is voor je behandeling. In de meeste gevallen zal je daar zelf niets van merken omdat de verpakkingen van antibiotica vaak afgestemd zijn op de duur van de behandeling. Maar soms zal je slechts één of twee strips krijgen, voldoende om je te genezen.  

Wil je meer weten? Check dan de Europese campagne “We illustreren antimicrobiële resistentie” die de verschillende facetten van antibioticaresistentie origineel benadert.