Verstuiking niet verzorgd? Dan is herval bijna zeker

Wie heeft z’n enkel nog nooit eens omgeslagen? Een iets te intensieve sportactiviteit, een misstap, een verkeerde landing… verzwikt! Vergis je niet: deze blessure is allesbehalve onschuldig en maar liefst 70 % van de bevolking krijgt er ooit mee te maken.   
En dat is nog niet alles. Na een eerste verstuiking is de kans op herval binnen het jaar maar liefst 3,5 keer groter. Reden te meer om deze blessure ernstig te nemen.  

Wat is een verstuiking?  

Een verstuiking is een letsel aan de ligamenten, dat zijn de banden die de botten met elkaar verbinden en zorgen voor de stabiliteit van het gewricht. Bij een plotse beweging of een overdreven draaiing kunnen deze ligamenten uitrekken (lichte verstuiking), gedeeltelijk scheuren (matige verstuiking), of volledig afscheuren (ernstige verstuiking).  

Hoe gebeurt het?  

Een verstuiking gebeurt meestal tijdens het sporten. Door een gebrek aan opwarming, vermoeide spieren of een te intense inspanning krijgen je spieren het hard te verduren. Zorg er dus voor dat je goed voorbereid bent voor je (opnieuw) begint te sporten. Ook vallen is,  -vooral bij kinderen en ouderen, een veel voorkomende oorzaak van enkelverstuiking. Hier zijn enkele tips om het valrisico bij ouderen te beperken.  

Hoe reageren?  

Het is belangrijk om vanaf de eerste minuten het G.R.E.C.-protocol toe te passen. Het helpt om zowel de pijn als de zwelling te verminderen en bevordert een goed herstel:  

• Glace (ijs): leg om de 2 tot 3 uur een ijszak (met een doek ertussen) op de enkel gedurende 15 à 20 minuten. 
• Rust: vermijd om de voet te belasten, gebruik indien nodig krukken.  
• Elevatie (verhoging): leg je enkel omhoog om zwelling tegen te gaan.  
• Compressie: gebruik een verband of brace om de enkel te stabiliseren.  

Je kan ook een pijnstiller innemen (paracetamol is de eerste keuze). Vraag hierover advies aan je apotheker.     

Wanneer een arts raadplegen?  

Neem binnen de 24 uur contact op met een arts als: 

• de pijn hevig is en je niet meer kunt stappen 
• je enkel snel opzwelt of er een blauwe plek verschijnt  
• je niet kunt steunen op je voet. 

Welke behandeling 

De behandeling hangt af van de ernst van de verstuiking. Bij milde gevallen volstaan meestal enkele dagen rust, een elastische enkelbrace en pijnstillers. Bij matige verstuikingen kan een semi-rigide brace nodig zijn in combinatie met beperkte belasting en medische opvolging. Ernstige verstuikingen vereisen soms volledige immobilisatie of zelfs een chirurgische ingreep.  

Het is essentieel om het genezingsproces van de ligamenten te respecteren. Het feit dat de pijn verdwijnt betekent niet dat je ligamenten al volledig hersteld zijn.

Alle nodige hulpmiddelen zoals brace en spalken zijn verkrijgbaar bij de apotheek.  

Revalidatie: een onmisbare stap 

Zodra de acute fase voorbij is, is revalidatie cruciaal. Revalidatie helpt je om je mobiliteit te herstellen, de stabiliserende spieren te versterken en te werken aan je proprioceptie, dat is het vermogen van je lichaam om de positie van je gewrichten in de ruimte te voelen.  

Als je deze stap overslaat, loop je het risico op chronische instabiliteit. 40% van de patiënten krijgt ermee te maken en 15 tot 20% ontwikkelt zelfs vroegtijdige artrose van de enkel.  

Door snel te reageren, de juiste zorgstappen te volgen en je te laten begeleiden door gekwalificeerde zorgverleners, vergroot je aanzienlijk de kans op volledig herstel – zonder herval.